Virginia Woolf na stałe zapisała się w historii literatury jako twórczyni burząca zastane schematy. Kultowy amerykański krytyk Harold Bloom umieścił jej powieść Orlando. Biografia w swoim Zachodnim kanonie, stawiając ją w jednym szeregu z najważniejszymi dziełami literatury światowej.
Woolf jest ikoną modernizmu obok takich tuzów jak James Joyce, T.S. Eliot czy Marcel Proust. Jej proza, pełna introspekcji i psychologicznej głębi, była radykalnie nowa w epoce dominacji narracji linearnych. Za tym wizerunkiem kryje się niezwykle bogate i niełatwe życie.
Pisanie na stojąco
Woolf preferowała pracę przy wysokim, dębowym pulpicie. Uważała, że pozycja stojąca dodaje energii i sprzyja klarowności myślenia. Proces pisania był dla niej aktem fizycznym, w którym rytm słów współgrał z rytmem ciała.
Bloomsbury Group
Była jedną z centralnych postaci Bloomsbury Group – kręgu artystów i intelektualistów, którzy w pierwszych dekadach XX wieku promowali swobodę twórczą, liberalne poglądy i przełamywanie społecznych konwenansów. Poza Woolf w skład grupy wchodzili m.in. Leonard Woolf, E.M. Forster, Vita Sackville-West i Roger Eliot Fry.
Praca wydawcy i tłumaczki
Wraz z mężem Leonardem w 1917 roku założyła Hogarth Press. Wydawnictwo samodzielnie drukowało i oprawiało książki, wprowadzając na rynek m.in. dzieła T.S. Eliota i Katherine Mansfield. Pod jego szyldem ukazał się również angielski przekład Biesów Fiodora Dostojewskiego, za który współodpowiadała pisarka.
Eksperymenty narracyjne
W swoich powieściach stosowała technikę strumienia świadomości, rezygnując z tradycyjnych, linearnych opowieści. W Do latarni morskiej czy Falach przeplatała narrację z wewnętrznymi monologami postaci, wprowadzając poetycki impresjonizm, subtelną grę perspektyw i zerwanie z realizmem.
Dzienniki i listy
Woolf prowadziła obszerne dzienniki i listy, które są bezcennym źródłem wiedzy o jej poglądach, relacjach i zmaganiach z chorobą afektywną dwubiegunową. To właśnie w nich kryje się klucz do zrozumienia jej literatury.
Ostatni list
W marcu 1941 roku, czując nawrót choroby, zostawiła mężowi list pełen miłości i wdzięczności:
Najdroższy, jestem pewna, że znów tracę zmysły. Czuję, że nie damy rady przejść przez te kolejne trudne chwile. I że tym razem nie wyzdrowieję. Zaczynam słyszeć głosy i nie mogę się skoncentrować. Więc robię to, co uważam za najlepsze. Dałeś mi radość największą z możliwych. Byłeś w każdy możliwy sposób wszystkim, kim każdy mógł być. Nie sądzę, że dwoje ludzi mogło być szczęśliwszymi, aż przyszła ta straszliwa choroba. Nie mogę już dłużej walczyć.
Następnie weszła do rzeki Ouse z kieszeniami wypełnionymi kamieniami. Jej śmierć stała się symbolicznym, choć tragicznym finałem życia pełnego pasji twórczej.
Virginia Woolf pozostaje symbolem odwagi artystycznej i literackiej innowacji. Jeśli chcesz poznać jej życie w pełnej głębi, sięgnij po:
- Hermione Lee, Virginia Woolf (1996) – szczegółowe, monumentalne opracowanie życia i twórczości.
- Quentin Bell, Virginia Woolf: A Biography (1972) – klasyczna biografia napisana przez siostrzeńca pisarki.