Tegoroczne edycje prestiżowych nagród Women’s Prize for Fiction i Non-Fiction przyniosły dwa silne, głęboko poruszające głosy. Z jednej strony mamy literacki debiut, który zyskał miano odkrycia roku, z drugiej – intymną relację pełną humanizmu.
W obu przypadkach nagrodzono książki, które zmieniają sposób, w jaki możemy patrzyć na świat.
The Safekeep – queerowy debiut o pamięci i milczeniu
Laureatką Women’s Prize for Fiction została Yael van der Wouden, pisarka o izraelsko-holenderskich korzeniach, za psychologiczny debiut The Safekeep. Akcja powieści toczy się w Holandii lat 60. i skupia się na relacji dwóch kobiet oraz ukrywanej przez lata traumie wojennej.
Jury pod przewodnictwem Kit de Waal doceniło „mistrzowskie połączenie historii, suspensu i miłosnej narracji”. Sama autorka w przejmującym wystąpieniu mówiła o swojej tożsamości interseksualnej, oddając hołd społeczności trans, dzięki której uzyskała dostęp do opieki zdrowotnej. To ważny gest odwagi.
Powieść ukaże się 24 września w tłumaczeniu Justyny Huni nakładem wydawnictwa Znak (roboczy tytuł: W dobrych rękach). Wcześniej znalazła się na krótkiej liście do Nagrody Bookera 2024.
The Story of a Heart – reportaż o darze życia
Z kolei nagrodę Women’s Prize for Non-Fiction otrzymała Rachel Clarke, brytyjska lekarka paliatywna i autorka kilku bestsellerów. Jej książka The Story of a Heart opowiada prawdziwą historię transplantacji serca: dziewczynki, która zginęła w wypadku, i chłopca, którego życie uratowano dzięki jej darowi.
Jak podkreśliła przewodnicząca jury, Kavita Puri, książka Clarke to „piękna i pełna współczucia opowieść”, która łączy medyczną precyzję z humanistyczną empatią.
Nagroda specjalna: Bernardine Evaristo
Z okazji 30-lecia nagrody Women’s Prize for Fiction przyznano również specjalne wyróżnienie. Bernardine Evaristo, autorka m.in. Dziewczyny, kobiety, innej, otrzymała jednorazową nagrodę w wysokości 100 tysięcy funtów za całokształt twórczości i wkład w promowanie głosów niedoreprezentowanych w literaturze brytyjskiej.
To symboliczne podkreślenie misji, jaka od początku przyświeca nagrodzie: dawać przestrzeń i słyszalność tym, których głosy były wcześniej pomijane.
Dlaczego to ważne?
Women’s Prize for Fiction istnieje od 1996 roku, natomiast Non-Fiction zainaugurowano w 2023, by wyrównać dysproporcję w obecności kobiet w literaturze faktu. Obie nagrody to nie tylko prestiż i pieniądze (każda z laureatek otrzymała 30 tys. funtów), ale także realny wpływ na kształt współczesnego literackiego krajobrazu.
Żródła: